Kontynuujemy naszą podróż tropem herbacianych tradycji i tym razem zabieramy was do Rosji. To właśnie tam od ponad 300 lat aromatyczną herbatę (zwaną czajem) przygotowuje się w wyjątkowy sposób – korzystając z samowara, czyli bogato zdobionego naczynia ze specjalnym kranikiem z przodu i czajniczkiem na wierzchu. Oczywiście zdajemy sobie sprawę, że współcześni Rosjanie na co dzień używają innych akcesoriów, jednak klasyczny samowar wciąż w wielu domach zajmuje honorowe miejsce i wyciągany jest na specjalne okazje.
Herbata ze słowiańską duszą
Dokładnie nie wiadomo skąd herbata dotarła do Rosji, jednak nie ulega wątpliwości, że zrobiła tam prawdziwą furorę. Eksplozja jej popularności nastąpiła w XIX wieku – wówczas pili ja wszyscy, od najbiedniejszych robotników po bogatą arystokrację i samego cara. O tym, jak ważną role pełnił czaj w życiu rodzinnym, społecznym i obyczajowym ówczesnej Rosji świadczą chociażby wzmianki o nim w najważniejszych dziełach literatury tamtego okresu, np. w utworach Czechowa czy Tołstoja. Dziewiętnasty wiek to zresztą także okres upowszechnienia się samowarów, a wraz z nimi wykształcenia się rytuału parzenia herbaty właśnie w tym naczyniu.
Krok po kroku
Jak przebiegała taka „ceremonia”? Otóż gospodyni najpierw musiała rozpalić w samowarze drewnem lub szyszkami, a następnie napełnić zbiornik wodą i doprowadzić płyn do wrzenia. Do osobnego czajniczka wsypywała duże ilości czarnej herbaty liściastej i zaparzała według uznania, a następnie czajniczek ten umieszczała na szczycie samowara. Dzięki temu herbaciana esencja utrzymywała odpowiednią temperaturę nawet przez kilka godzin. Tak przygotowany napar należało wlać na dno szklanek, najlepiej włożonych do ozdobnych, metalowych koszyczków, a później dopełnić gorącą wodą nalewaną z kranika samowara. Mocny, gorzki czaj pito w towarzystwie słodkiej konfitury, miodu lub cukru, jednak nie rozpuszczano ich w szklance tak, jak mamy to w zwyczaju w naszym kraju. Rosjanie radzili sobie w inny sposób – najpierw nabierali do ust odrobine konfitury lub kładli na języku kostkę cukru, a potem popijali herbatą i czekali, że smaki wymieszają się ze sobą w naturalny sposób. Trwało to dość długo, jednak mało kto liczył czas. Większe znaczenie miała przyjemność z picia herbaty w dobrym towarzystwie.
Jak wcześniej wspomnieliśmy, w dzisiejszych czasach korzystanie z samowara nie jest już tak popularne jak dawniej, dlatego przygotowanie herbaty po rosyjsku zostało bardzo uproszczone. Podobny efekt uzyskacie, zaparzając bardzo mocną esencję z czarnej herbaty w klasycznym imbryczku, a następnie wlewając ją na spód szklanki i dopełniając wrzątkiem. Napój podajcie z domową konfiturą, cytryną lub kostkami cukru, a klimat pierwowzoru zostanie zachowany ? Powodzenia.